Sommige antidepressiva zoals trazolan (trazodone) en ook wel mianserine, mirtazapine en agomelatine (Valdoxan) worden als slaapmiddel in plaats van als antidepressivum gebruikt.
Ik verwonder me hier wel over. Want antidepressiva zouden toch een opwekkende effect moeten hebben, Of niet? Waarom blijken sommige antidepressiva dan slaapverwekkend te zijn?
In je hersenen vindt voortdurend communicatie plaats tussen miljoenen cellen. Deze communicatie verloopt via neurotransmitters. Bekende neurotransmitters zijn adrenaline, dopamine én serotonine. Waar adrenaline en dopamine een opwekkend effect hebben, heeft serotonine juist een kalmerende werking.
Antidepressiva hebben effect op de neurotransmitters serotonine en noradrenaline,Alle antidepressiva zijn er op gericht het evenwicht van serotonine en noradrenaline (ook wel norepinefrine genoemd) in de hersenen te herstellen. Het verschil tussen de typen zit hem vooral in het werkingsmechanisme: de manier waarop ze dit evenwicht proberen te herstellen. Dat kan bijvoorbeeld door te voorkomen dat neurotransmitters te snel worden afgebroken (MAO-remmers), of door er voor te zorgen dat ze langer tussen de hersencellen actief blijven (SSRI’s).
foto: dokterdokter
Omdat SSRI’s over het algemeen de minste bijwerkingen opleveren zijn deze meestal eerste keus, gevolgd door een TCA. MAO-remmers worden in principe alleen toegepast als alle andere middelen niet effectief blijken te zijn.
Serotonine
Serotonine is een stimulerende neurotransmitter die betrokken is bij verschillende alledaagse functies, zoals bijvoorbeeld slaap en emotie. Daarnaast is serotonine belangrijk voor het verwerken van pijnprikkels.
Serotonine wordt gevormd uit een stofje dat tryptofaan wordt genoemd. Dit is een stof die de bloed-brein barrière kan doorkruisen door te concurreren met andere aminozuren. Vanwege dit mechanisme is het mogelijk om er door middel van eten voor te zorgen dat er meer of minder serotonine wordt gemaakt in de hersenen.
Depressie wordt vaak geassocieerd met een te laag serotonine-level in de hersenen. De medicijnen die om deze reden tegen depressie worden toegepast zijn stoffen die de heropname van serotonine tegengaan.
Een andere functie die gepaard gaat met serotonine is agressie. Wanneer er weinig serotonine wordt vrijgelaten door de hersenen kan dit namelijk samengaan met agressiviteit.Melatonine
Je lijf heeft serotonine nodig om het hormoon melatonine aan te maken. Melatonine is van cruciaal belang bij het (in)slapen. Mensen met een tekort aan melatonine slapen moeilijk in en hebben een onrustige slaap. Ook slapen ze korter dan gemiddeld.
Antidepressiva werken in op het serotonineniveau en dus ook op het melatonineniveau, waardoor we beter kunnen in- en doorslapen.
foto: cm
Noradrenaline
Noradrenaline wordt ook wel norepinephrine genoemd. Het is een belangrijke opwekkende neurotransmitter welke een belangrijke rol speelt bij concentratie, motivatie en alertheid. Je hersenen hebben noradrenaline nodig om herinneringen te kunnen vormen en deze in je lange termijn geheugen op te slaan.
Noradrenaline werkt, net zoals adrenaline, als een stresshormoon. Je stresshormonen zorgen ervoor dat jij in drukke en in stressvolle tijden beter het overzicht kan houden en adequaat handelt.
Verschillen met adrenaline
Adrenaline komt direct vrij op momenten van stress, angst, schrik of paniek. Op zo’n moment ben je in staat om dingen scherp te zien en adequaat te handelen.
Noradrenaline zorgt juist voor meer emotionele effecten dan de neurotransmitter adrenaline. Het zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat iemand bij wie het noradrenaline niveau heel erg hoog ligt, ook last krijgt van paniek- en angstaanvallen. Het kan ook zo zijn dat hij of zij sneller gespannen en opgewonden is.
Als het noradrenaline niveau juist laag is, dan zouden er depressieve gevoelens kunnen optreden. Een goede balans is dus erg belangrijk.
Nog een verschil met adrenaline; noradrenaline wordt heel erg snel door je lichaam afgebroken. Adrenaline blijft veel langer in je lichaam.
foto: Het Nieuwsblad
Minder verslavend
Het gebruik van antidepressiva als slaapmiddel lijkt me ook veiliger en minder verslavend dan het gebruik van benzodiazepines.
Benzodiazepines zoals Lorazepam (Temesta®), Diazepam (valium),Oxazepam (Seresta®) Xanax,e.d., zijn zeer verslavend. Er is sprake van een grote tolerantie. Dit betekent dat je steeds meer nodig hebt voor hetzelfde effect. Daardoor ga je ook steeds meer van het slaapmiddel nemen.
Bovendien vertonen benzodiazepines heel wat bijwerkingen zoals slaperigheid, coördinatiestoornissen, slappe spieren, concentratieproblemen, sufheid en geheugenstoornissen.
Ten slotte
Wat ik onthou is dat serotonine inwerkt op melatonine en dat melatonine zorgt dat we beter (in)slapen.
Het lijkt me dan ook juist te stellen dat bepaalde antidepressiva meer geschikt zijn als slaapmiddel omdat ze meer inwerken op het serotoninegehalte en minder op het noradrenalinegehalte.
Bovendien lijken bepaalde antidepressiva een veiliger en minder verslavend alternatief voor benzodiazepines als slaapmiddel.
Bronnen: psychose.net, brainmatters.nl, nlbewustgezond
Geen opmerkingen:
Een reactie posten